viaTOLL (e-myto) – działający w Polsce elektroniczny system poboru opłat za przejazd drogami krajowymi. Opłata pobierana jest na wybranych odcinkach dróg i zasila Krajowy Fundusz Drogowy. Opłacie podlegają pojazdy samochodowe lub zespoły pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony oraz autobusy niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej. Pozostałe pojazdy mogą dobrowolnie przystąpić do systemu i regulować należność bezobsługowo zamiast płatności ręcznej w miejscach poboru opłat. Na system składają się bramy oraz urządzenia (zwane viaBOX i viaAUTO) umieszczone w pojazdach. Operatorami systemu zostali operatorzy kart paliwowych DKV i UTA, dzięki którym zaistniała możliwość dokonywania opłat drogowych również za przejazdy w innych państwach. Wybrany system typu DSRC funkcjonuje w oparciu o wydzieloną łączność radiową krótkiego zasięgu w pasmie 5,8 GHz.

System od 1 lipca 2011 zastąpił pobieranie opłat za pomocą kart opłaty drogowej (winiet), jego budowę w drodze przetargu powierzono austriackiej firmie Kapsch. Nie zdążyła ona jednak na czas podłączyć wszystkich urządzeń naliczających samochodom przejechane kilometry do systemu informatycznego, w związku z czym faktycznie system zaczął funkcjonować 3 lipca 2011. Za opóźnienie firma musiała zapłacić karę umowną[1]. 28 marca 2011 gotowe były zaledwie 2 bramowice na 430 planowanych do uruchomienia. Koszt budowy systemu wyniósł 4,9 mld zł[potrzebny przypis]. W pierwszej fazie wdrażania do systemu włączono 649 km autostrad, 554 km dróg ekspresowych i 370 km dróg krajowych. W 2014 systemem miało być objętych 2880 km autostrad i dróg ekspresowych. Brak uiszczenia opłaty skutkuje karą, której wysokość w roku 2011 ustalono na 3 tys. zł. O połowę niższą karę ustalono dla przypadków fałszywych deklaracji norm emisji spalin czy dmc[2].

Wysokość opłat uzależniona jest od:

kategorii drogi
kategorii pojazdu (autobusy, samochody o dmc od 3,5 do 12 t i powyżej 12 t)
klasy emisji spalin Euro[2].
Opisywano przypadki, gdy system ViaToll błędnie wskazywał, że kierowca przejechał pod którąś z bramek bez wymaganej opłaty lub kilkukrotnie zawyżał jej wysokość[3][4][5][6][7]. Zdaniem rzeczniczki prasowej viaTOLL system działa dobrze, wykryto wady fabryczne jedynie w 1124 urządzeniach (na ponad 1,1 miliona rozdysponowanych), natomiast zdaniem reprezentanta jednej z kancelarii prawnych, broniącego ofiar wad systemu, dotychczas poszkodowanych mogło zostać już kilkanaście tysięcy kierowców[7]. Problemem były także formalności związane z rejestracją w systemie (personel np. stacji paliw nie zawsze był w stanie udzielić prawidłowych wiadomości nt. wymaganych dokumentów, zwłaszcza w językach obcych), a także fizyczny brak urządzeń w punktach dystrybucyjnych[8].

Jednocześnie z uruchomieniem systemu firma Kapsch przekazała ITD 94 pojazdy do kontroli poboru opłat. Kontrole mogą być przeprowadzane również poza płatnymi odcinkami dróg.

W czasie wdrażania systemu krytyce poddano fakt obciążania opłatą wszystkich zespołów pojazdów o dmc powyżej 3,5 t, w tym samochodu dostawczego o dmc 3 t z przyczepą lekką 0,6 t (a więc zespołu, dla którego nie jest wymagana kategoria prawa jazdy B+E), samochodu osobowego z dużą przyczepą campingową czy lawetą pod łódź bez względu na fakt, czy pojazdy są ładowne, czy próżne; zwrócono też fakt na uciążliwość dokonywania rejestracji takich przypadków w ESPO, połączonej z udowodnieniem klasy Euro samochodu osobowego[2].

W 2014 dzięki systemowi pobrano opłaty w wysokości 1,42 mld zł[9]. Wg szacunków GDDKIA, do roku 2018 wpływy Skarbu Państwa z tytułu opłat drogowych miały wynieść 23,6 mld zł (14,2 mld zł od ciężarówek i autobusów i 9,4 mld zł od samochodów osobowych na autostradach).

Odpowiednikami systemu ViaTOLL w innych krajach są:

Austria – urządzenia GO-Box(niem.) (system DSRC)
Białoruś – system BelToll[10]
Czechy – system PREMID (system DSRC)
Francja i Hiszpania – urządzenia UTA MultiBox (system DSRC)
Niemcy – Toll Collect(niem.) z urządzeniami OBU (system GPS/GSM)
Rosja – system Platon[11]
Słowacja – urządzenia OBU (system GPS/GSM)
Słowenia – karta DARS
Włochy – system VIA-Card i urządzenia TelePass (system DSRC).

zródło: wikipedia.pl